O co chodzi z Kwakerfellerem i Granitem Forsantem?

Jak to się stało, że Carl Barks wymyślił dwóch podobnych przeciwników Sknerusa - Granita Forsanta i Johna Kwakerfellera? I dlaczego jeden z nich zadomowił się na kartach komiksów publikowanych w Kaczorze Donaldzie, a drugi w znanych z Gigantów włoskich komiksach Disneya? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w tym krótkim tekście, który powstał z okazji premiery w Polsce pierwszego i zarazem jedynego komiksu Barksa z Kwakerfellerem.

Historia rozpoczyna się w 1956 roku, gdy Barks na potrzeby jednego z komiksów w piśmie Uncle Scrooge stworzył postać Granita Forsanta, pochodzącego z Afryki Południowej miliardera, który jest niczym odbicie lustrzane Sknerusa. W historii O kawałek sznurka dwaj miliarderzy próbują rozstrzygnąć spór, który z nich jest najbogatszym kaczorem świata, i ten wątek jest kontynuowany w drugim komiksie Barksa z Granitem, czyli Masa kasy z 1959 roku. Granit później pojawił się u Barksa jeszcze trzeci raz, w dużo mniejszej roli, w So Far and No Safari z 1965 roku, a także na kilku obrazach, które Barks namalował na emeryturze.

W międzyczasie w 10-stronicowej opowieści stworzonej do Walt Disney's Comics and Stories z 1961 roku pojawił się John Kwakerfeller, bogaty potentat naftowy, który rywalizuje z Sknerusem o to, kto produkuje mocniejszą benzynę. Kwakerfleller w niej jest jednak tylko dodatkiem, jednorazową postacią wymyśloną przez Barksa jedynie do zawiązania akcji, bo Pełen gaz to po prostu kolejna historia o przygodzie pechowego kaczora. I najpewniej nikt, łącznie z samym Barksem, nie pamiętałby, że ktoś taki kiedykolwiek pojawił się w komiksach Disneya, co tyczy się setek innych, podobnych postaci, gdyby nie to, co nastąpiło później.

Choć Granit Forsant zaliczył dwa bardzo duże występy u Barksa i wprost był przedstawiony w nich jako główny rywal Sknerusa, to przez wiele lat nigdzie więcej nie wystąpił. Czemu tak się stało, choć inne postaci z komiksów Barksa szybko były podłapywane przez różnych twórców? Nigdy prawdopodobnie tego się nie dowiemy, choć postać Forsanta we Włoszech była znana już od 1956 roku. Natomiast Kwakerfeller zaliczył już w 1963 roku występ w pisanym przez braci Barossów Zio Paperone e il kiwi volanto, a rok później w Around the World in 80 Daze, pisanym przez Amerykanina Dicka Kinneya komiksie na rynki europejskie oraz dwóch włoskich komiksach od braci Barossów i Scarpy.

Dzięki kolejnym występom zadziałał efekt "kuli śnieżnej" - postać Kwakerfellera zaczęli podłapywać inni scenarzyści i szybko Kwakerfeller z jednej z wielu postaci z komiksów Barksa stał się głównym rywalem Sknerusa, nierywalizującym z McKwaczem tylko w branży paliwowej, ale w każdym możliwym aspekcie. Czyli w sumie w parę lat Włosi uczynili z niego... Granita Forsanta, co nigdy nie było zamierzeniem Barksa. To, że w kaczym uniwersum istnieją dwie bardzo podobne postaci, zauważył Osvaldo Pavese i w 1967 stworzył Grę o milion, czyli pierwszy komiks, w którym wystąpili zarówno Forsant i Kwakerfeller, a także pierwszy komiks o Granicie, nad którym nie pracował Barks.

Trudno powiedzieć z czego to wynikało, być może była to decyzja wydawcy, a być może twórcy sami stwierdzili, że Granit Forsant jest mniej ciekawą postacią od Kwakerfellera, ale Granit zaliczył jedynie parę występów we włoskich komiksach, gdy z Kwakerfellerem powstawało nawet kilkanaście historyjek rocznie. Do 1978 roku Granit Forsant wystąpił w jedynie 7 komiksach, gdy występy Kwakerfellera można było liczyć już w setkach. Wydawało się, że Kwakerfeller całkowicie zdominuje komiksy Disneya, aż w 1979 roku dwaj redaktorzy Egmontu, Lars Bergström i Stefan Printz-Påhlson postanowili odkurzyć postać Granita Forsanta i od tego momentu regularnie zaczęły postawać komiksy o rywalizacji Sknerusa z Forsantem.

To właśnie w tym momencie powstał podział, który jest doskonale znany czytelnikom polskich wydań i w pewnym momencie był wręcz obowiązującą regułą w Egmoncie, czyli w Kaczorze Donaldzie i innych wydaniach tego typu rywalem Sknerusa jest Granit Forsant, natomiast w Gigantach, gdzie większość komiksów jest przedrukami włoskich historyjek, to Kwakerfeller rywalizuje z McKwaczem. Teraz sytuacja wygląda już ciut inaczej, Granit po występie w Ostatniej przygodzie, komiksie Artibaniego, gdzie Granit, Kwakerfeller, Bracia Be i Magika się sprzymierzyli, zaczął się regularnie pojawiać we włoskich komiksach, a Egmont zezwolił na korzystanie z postaci Kwakerfellera w tworzonych dla nich historiach.

Nie można jednak zapomnieć o dwóch wydarzeniach z 1987 roku, które nie wpłynęły aż tak bardzo na europejskie komiksy Disneya, ale sprawiły, że postać Granita Forsanta stała się wielokrotnie popularniejsza. Najpierw w kwietniu 1987 roku opublikowano komiks nieznanego szerzej amerykańskiego twórcy, który nie wiedział o istnieniu europejskich historyjek i myślał, że pracuje nad czwartą opowieścią o Granicie Forsancie. Mowa oczywiście o Synu Słońca. A później we wrześniu 1987 roku wyemitowano pierwszy serial pewnego serialu animowanego o Kaczej Rodzinie. Chodzi o Kacze opowieści.

Granit Forsant zaliczył nie tylko występ w klasycznym serialu, ale był też jedną z głównych postaci stworzonego po trzech dekadach remake'u. W nim też pojawił się John Kwakerfeller, ale jego udział był dużo mniejszy i ograniczył się do zaledwie paru odcinków. Choć twórcy serialu zmienili dość znacząco obie postaci, to pod jednym względem bardzo przypominały komiksy Barksa - Granit Forsant został przedstawiony jako główny wróg Sknerusa, który chce go prześcignąć, natomiast Kwakerfeller to jeden z wielu biznesmenów, którzy z nim konkurują.

Dziś, kilkadziesiąt lat po debiucie obu postaci, zarówno John Kwakerfeller jak i Granit Forsant występują na łamach komiksów Disneya tworzonych i publikowanych na całym świecie, i w zależności od decyzji twórców, albo są bardzo podobnymi postaciami, albo różnią się charakterami. Warto jednak pamiętać, że geneza ich była zupełnie inna, a także sposób dojścia do obecnej sytuacji. W końcu istnieje wiele dróg by zostać znanym na całym świecie miliarderem.

Źródło: materiały własne / materiały prasowe - Egmont Polska / Disney Publishing Worldwide