30-lecie "Życia i czasów Sknerusa McKwacza"!

Dokładnie 30 lat temu, 10 sierpnia 1992 roku do jednego z wydań duńskiego Anders And & Co. dodano niepozorny 48-stronicowy zeszycik zatytułowany Her er dit liv, Joakim. Zawierał on dwa pierwsze rozdziały cyklu, który w ciągu kilku następnych lat miał podbić nie tylko Europę, ale też Stany Zjednoczone i otrzymać nagrodę Eisnera. Mowa oczywiście o Życiu i czasach Sknerusa McKwacza Dona Rosy.

Był to jednak jedynie początek długiej, prawie 14-letniej przygody związanej z cyklem o przeszłości Sknerusa, pierwszym komiksem pokazującym genezę słynnego kaczego miliardera wymyślonego w 1942 roku przez Barksa.  Pomiędzy 1992 a 1994 rokiem w skandynawskich magazynach ukazało się kolejnych 10 rozdziałów Życia i czasów Sknerusa McKwacza, które opisywały losy kaczego miliardera aż do pierwszego spotkania z Hyziem, Dyziem i Zyziem. W 1995 roku wydano Pierwszą dziesięciocentówkę, czasem uznawana za rozdział zerowy cyklu, która została stworzona przez Rosę wcześniej, ale wstrzymano się z jej publikacją do zakończenia głównej części cyklu. Później natomiast Rosa w ramach dodatkowych komiksów rozwijał pewne wątki, które w głównych rozdziałach nie zostały rozwinięte, z których ostatni, Więzień Doliny Białej Śmierci będący jednocześnie ostatnim stworzonym przez Rosę komiksem Disneya, ukazał się pod koniec 2006 roku.

Warto przy okazji dodać, że w 1992 roku choć Don Rosa był już kojarzony przez amerykańskich czytelników i największych europejskich fanów komiksów, to jednak były to jeszcze czasy, kiedy skandynawskie tygodniki nie podpisywały autorów poszczególnych historii. Więc przeciętny europejski fan kaczych historii mógł styl Rosy kojarzyć z zaledwie kilku wydanych w różnych magazynach historii z udziałem Donalda i Sknerusa. To właśnie Życie i czasy Sknerusa McKwacza, zwięzła historia życia Sknerusa w dwunastu częściach, stały się przełomowym momentem w karierze amerykańskiego twórcy, ponieważ stworzył komiks całkowicie wyróżniający się na tle czegokolwiek, co kiedykolwiek pojawiło się w tradycyjnych magazynach o kaczkach. Był to pierwszy komiks, który na tak szeroką skalę podjął temat przeszłości Kaczej Rodziny, temat, który był przez Rosę poruszany jeszcze wiele razy w kolejnych latach kariery i dziś jest głównie z nim kojarzony przez czytelników.

Polscy czytelnicy po raz pierwszy tematyki związanej z przeszłości Sknerusa zasmakowali już w 1995 roku, kiedy pojawiła się Pierwsza dziesięciocentówka. Parę miesięcy później do Kaczora Donalda dołączono drzewo genealogiczne Kaczora Donalda, które Rosa stworzył przy okazji pracy nad cyklem. W 1997 roku pojawiły się natomiast artykuły pokrótce streszczające fabułę opowieści. Na wydanie samych komiksów czytelnicy musieli czekać aż do 2000 roku, kiedy w ramach Kaczor Donald Wydanie specjalnie pojawił się tom zbierający główną część opowieści, czyli dwanaście głównych rozdziałów. Parę miesięcy później pojawił się drugi tom, już w ramach cyklu Komiksy z Kaczogrodu, zbierający wszystkie wówczas stworzone rozdziały dodatkowe i powiązane z serią. 

Finałowe komiksy z cyklu pojawiły się po polsku dopiero parę lat później, kiedy je wydano w latach 2007-2008 w ramach Kaczora Donalda. Jednak ostatni brak został załatany dopiero w 2010 roku, kiedy w ramach Komiksów z Kaczogrodu pojawiła się dwutomowa edycja zbierająca wszystkie komiksy związane z cyklem, łącznie z wcześniej stworzoną przez Rosę Ostatnią podróżą do Dawson i nawiązującym do cyklu komiksem Czy to jawa, czy sen. Wówczas po raz pierwszy po polsku pojawiła się pierwsza strona pierwszego komiksu, która została pominięta w wydaniu z 2000 roku. W 2017 roku, z okazji 70. urodzin Sknerusa całość cyklu wydano w ramach jednego tomu w twardej oprawie, natomiast w latach 2018-2020 pojawiła się kolekcja Rosy zawierająca wszystkie komiksy przez trwającą dwie dekady karierę amerykańskiego twórcy.

Tak jak twórczość Dona Rosy była silnie inspirowana komiksami Carla Barksa, tak komiksy Dona Rosy inspirują kolejne pokolenia twórców komiksów Disneya. Niektórzy mogą uznać to za odcinanie kuponów, ale to normalny bieg rzeczy. W ostatnim czasie w Skandynawii pojawiły się dwa niezależne twory nawiązujące do cyklu Rosy - Pamiętniki Sknerusa McKwacza Korhonena, które wkrótce mają zostać wydane po polsku, oraz świąteczne komiksy tworzone przez norweski tercet Midthun, Nærum, Løkling. Do historii Rosy zaczęli też nawiązywać włoscy twórcy, wcześniej niechętni do wizji Rosy sprzecznej z tym, co było rozwijane przez lata na łamach włoskich komiksów Disneya.

Obecnie Życie i czasy Sknerusa McKwacza są dostępne po polsku w ramach kolekcji Dona Rosy, w tomach 4-5 ukazały się główne rozdziały cyklu, w 6-10 dodatkowe. Poszczególne tomy są dostępne m.in. na Egmont.pl. Szczegółowa rozpiska komiksów jest dostępna m.in. tutaj, natomiast więcej informacji o Rosie jak i samej kolekcji jest tu. Na ten moment nie jest planowany dodruk wydania zawierającego cyklu historie z przeszłości Sknerusa.

Źródło ilustracji: materiały prasowe - Egmont, Disney Publishing Worldwide