Dlaczego Egmont nie powinien wydać kolekcji Vicara? [KWAlieton]

Po tym jak podczas cyfrowej wersji MFKIG Tomasz Kołodziejczak ogłosił, że Egmont planuje na 2022 rok nową kolekcję z komiksami Disneya, w internecie od razu ruszyła giełda nazwisk. Jedni krzyczą o Scarpie, inni o Rocie, kolejni o Cavazzano czy Van Hornie, pewnie ktoś chciałby też kolekcję poświęconą dziełom Michaela Englera-Kellersmanna, ale chyba najczęściej pojawia się nazwisko Vicara. 

Vicar, a dokładnie Victor José Arriagada Ríos, to chilijski rysownik komiksów Disneya, którego historie z Donaldem przez lata 90. i pierwszą dekadę tego wieku dominowały w Kaczorze Donaldzie. Praktycznie każdy numer KD w latach 90.  zamykał komiks Vicara, a w XXI wieku często jego historie otwierały wydania. Twórca w 2004 roku odwiedził Polskę z okazji 10-lecia pisma, w tym samym roku ukazało się specjalne wydanie z serii Kaczogród. Vicar zmarł w 2012 roku, a w trakcie swojej kariery trwającej ponad 40 lat stworzył tysiąc kilkaset komiksów, z których jeden, Coś z niczego, został napisany przez Tomasza Kołodziejczaka. Na łamach jego komiksów zadebiutowały takie postaci jak Kuzyn Tetryk czy Neolita.

Na papierze wybór twórczości Vicara na kolejną kolekcję z komiksami Disneya wydaje się być doskonałym pomysłem. Po pierwsze - stworzył dużo porządnych historii. Po drugie - jest znany w Polsce, czy to z Kaczora Donalda, czy z wizyty w Polsce, czy z Kaczogrodu. Po trzecie - podobnie jak Rosa, jest swego rodzaju następcą Barksa, więc seria powinna być przystępna dla czytelników. Po czwarte - prawie przez całą karierę tworzył dla Egmontu, więc nie powinno być problemów z dostępnością materiałów. Jednak jak się bardziej wgłębi w szczegóły, to według mnie wybranie Vicara na kolekcję równolegle wydawaną z Kaczogrodem Carla Barksa może być pierwszym krokiem do załamania sprzedaży kaczych kolekcji. Co chciałbym od razu podkreślić - nie twierdzę, że pomysł z wydaniem komiksów Vicara w formie kolekcji jest zły, ale niesie za sobą wiele niebezpieczeństw i publikacja tego typu serii teraz nie jest zbyt dobrym pomysłem.

Obecnie na rynku wydawane są dwie kolekcje: Kaczogród. Carl Barks - 30-tomowa seria zawierająca klasyczne komiksy z Donaldem oraz Kolekcja Dona Rosy - cykl składający się ze znacznie bardziej współczesnych i utrzymanych w innym stylu opowieści. Choć komiksy Rosy na wielu płaszczyznach nawiązują do dzieł Barksa, to zarówno w sferze ilustracyjnej jak i tematów opowieści, bardzo różnią się od historii Barksa. Barks jednak stawiał głównie na Donalda i bardziej komediowe fabuły, natomiast u Rosy głównym bohaterem jest Sknerus i jego przygody w poszukiwaniu skarbów. Kreską Rosy jest także zupełnie inna od tej Barksa, znacznie bardziej undergroundowa i nawet osoba nieznająca świata kaczek na pierwszy rzut oka rozróżni komiks Rosy od Barksa. Też polskie wydania bardzo się różnią - kolekcja Barksa ma średnie okładki składankowe, a seria poświęcona Rosie pełne szczegółów okładkowe ilustracje. To sprawia, że choć w księgarniach pojawia się aż 8 tomów z kaczkami rocznie, to czytelnik nie czuje przesytu, ponieważ pomijając postacie, kolekcje Barksa i Rosy należą do dwóch zupełnie innych światów.

Przypuśćmy jednak, że obok kolekcji Barksa pojawia się nie tomik z komiksami Rosy, lecz Vicara. Zadajmy sobie na początek jedno pytanie - co stanowi większą część kolekcji Barksa? 10-stronicowe komiksy z Donaldem. A jakie komiksy najczęściej tworzył Vicar? 10/12-stronicowe historie z Donaldem. Teraz popatrzmy na styl obu twórców. Vicar w drugiej połowie lat 90., kiedy jego komiksy stały się bardzo popularne także w Polsce, opracował swój indywidualny styl, z grubszą kreską, ale jeżeli zerknie się na jego ciut wcześniejsze komiksy, a można domyślać się, że takie w kolekcji też by się pojawiły, to już w nich kreska jest bardzo podobna do Barksa. Kolejny problem pojawia się przy okładkach. Vicar w trakcie swojej kariery bardzo rzadko rysował ilustracje, więc tworząc okładki polskiego wydania prawdopodobnie trzeba było pójść podobną drogą co przy kolekcji Barksa, czyli zrobić składanki kadrów z różnych komiksów. Wszystko to razem sprawi, że dla przeciętnego czytelnika kolekcja Vicara będzie de facto kopią Barksa w każdym jej aspekcie. 8 podobnych tomów rocznie na rynku? Nie wiem czy polski czytelnik to zniesie.

Ogromnym problemem stojącym za potencjalną kolekcją z komiksami Vicara jest też to, że w żadnym innym kraju nie pojawiła się podobna seria. Co prawda, także w Polsce, wydano pojedyncze tomy poświęcone Vicarowi, jednak w żadnym przypadku nie była to chociaż kilkutomowa kolekcja. Jednak jeżeli założymy, że polski Egmont na podstawie ogólnodostępnych komiksów tworzy taką kolekcję, to jednak rodzą się inne problemy. W jaki sposób miałaby być skonstruowana taka kolekcja? Wszystkie komiksy? Wybór? Chronologicznie? Tematycznie? Zaczynając od najlepszych? Vicar w ciągu swojej kariery stworzył ponad 1300 komiksów, czyli prawie 2 razy więcej niż Barks. Biorąc pod uwagę, że większość stanowią historie 10-stronicowe, prowadzi do tego, że gdyby wydać wszystkie komiksy Vicara, to kolekcja byłaby jeszcze dłuższa niż ta poświęcona Barksowi i liczyłaby pewnie koło 40-50 tomów. 

Warto także zauważyć, że polscy czytelnicy w 90% znają Vicara z komiksów z lat 90. i późniejszych. Wcześniejsze historie są praktycznie nieznane w Polsce, więc do nich nie jest odczuwalna jakakolwiek nostalgia. Biorąc pod uwagę, że są to historie często prezentujące dużo słabszy poziom niż te późniejsze, to tworzy się naprawdę wielki znak zapytania czy tego typu wydania miałyby jakikolwiek sens bytu w Polsce. Wówczas jednak powstaje pytanie - kto miałby wybrać co ma zostać wydane w kolekcji? Egmont, co widać po dawnym Kaczogrodzie, nigdy nie tworzył najciekawszych wydań. Z drugiej strony - gdyby postawić na pełną kolekcję, to okazuje się, że wiele najwcześniejszych komiksów Vicara nie była nigdy przedrukowywana od lat 70. Co zrobić z takimi historiami? Pominąć, czy może poczekać aż Egmont znajdzie gdzieś materiał? Dużo pytań, mało odpowiedzi.

Jednak według mnie największym problemem potencjalnej serii z komiksami Vicara jest to, że prawdopodobnie po kilku, maksymalnie kilkunastu, tomach kolekcja czytelnikom by się po prostu znudziła. W przypadku serii poświęconej komiksom Barksa jednak każdy z tomów jest mieszanką krótkich komiksów z Donaldem i dłuższych przygodowych opowieści. Nie wspominając, że w wielu tomach pojawiają się historie choćby z debiutami najsłynniejszych komiksowych postaci. A ile w ciągu kilkudziesięciu lat kariery Vicar narysował historii liczących więcej niż 16 stron? 19, przy czym warto podkreślić, że każda z nich powstała przed rokiem 1990. Oznacza to, że kolekcja Vicara byłaby bardzo długim ciągiem ok. 10-stronicowych komiksów z Donaldem w roli głównej, a każdy kolejny tom byłby bardzo podobny do poprzedniego. 

Problem jednak jest znacznie bardziej szerszy. Ile komiksów Vicara pamiętacie niezwykle szczegółowo i możecie powiedzieć, że zaliczają się do waszych ulubionych historii? Kilka, może kilkanaście. Jest to zaledwie niewielki procent całej twórczości Vicara. Podobna długość i tematyka historii jest istotną wadą, ale tak naprawdę liczy się jakość historii, a te narysowane przez Vicara są najczęściej po prostu porządne, a wybitnych jest po prostu niewiele. Komiksy Vicara świetnie odnajdywały się w Kaczorze Donaldzie, gdzie wyróżniały się przy większości historii, ale po wydaniu w twardej oprawie jednak oczekuje się czegoś co nie jest tylko porządne, ale jest po prostu dobre i ciekawe. W takim wypadku trzeba zadać pytanie: ilu czytelników byłoby w stanie wytrwać przy kupowaniu tego typu powtarzalnych tomów co kwartał w cenie okładkowej 69,99 zł? Według mnie - ta liczba mogłaby być zbyt mała. Wydaje mi się, że racjonalnym wyjściem byłoby stworzenie kilkutomowej kolekcji z ściśle wyselekcjonowymi komiksami albo wydanie twórczości Vicara w mniej ekskluzywnym wydaniu, które bardziej pasuje do tych dobrych, ale nie wybitnych komiksów.

Co według mnie znacznie lepiej mogłoby się sprawdzić w przyszłym roku obok kolekcji Barksa niż historie Vicara? Ogólnie mówiąc - włoskie komiksy. Niezależnie czy byłby to Scarpa, Cavazzano, Rota, Doubleduck, Kwantomas czy parodie - każda tego typu seria byłaby doskonałą przeciwwagą dla Barksa i starałaby się o trochę inne grono odbiorców. Można także pomyśleć nad mysimi komiksami, np. Gottfredsonem czy młodszymi twórcami pracującymi dla Egmontu typu Korhonen, Ferioli czy Midthun. O kilku swoich propozycjach pisałem jakiś czas temu. Jednak każdy pomysł należy dokładnie przemyśleć, ponieważ widać wszędzie, że cały czas rośnie nostalgia do kaczek, ale nie zawsze to co sprawdziło się na Zachodzie czy w USA, także będzie sukcesem w Polsce. A jeden zły krok może doprowadzić do tego samego co stało się w 2011 roku w kioskach - przesycenia rynku, które na lata zamknie drogę kaczek do księgarń.

Chętnie jednak poznam w komentarzach waszą opinię. W tekście zaprezentowałem swoją perspektywę, ale może istnieją jakieś racjonalne kontrargumenty, których nie zauważyłem, i jednak dobrym pomysłem byłoby wydanie w przyszłym roku kolekcji Vicara.

Źródło ilustracji: Disney Publishing Worldwide