25 lat "Kaczora Donalda": Marginalizacja (2014-2019)

Do 25. rocznicy premiery Kaczora Donalda przypadającej na 28 kwietnia został już tylko jeden dzień, a w sumie raczej kilka godzin, więc czas kończyć opowieść o historii magazynu. Lata 2014-2019 nie były dla KD dobre, pismo sprzedawało się coraz gorzej oraz zaczęło występować dość niebezpieczne zjawisko - marginalizacja. Magazyn przestał być złotym jajem w koronie Egmontu, co widać w trzecioplanowym traktowaniu pisma przez wydawnictwo, ale co doprowadziło do takiej sytuacji?

W POPRZEDNIEJ CZĘŚCI:
- koniec ery długich komiksów
- zalanie rynku
- KD dwutygodnikiem
- nowa redaktor i wizyta Rosy

Dobre komiksy i fatalne 

Druga połowa 2014 roku potwierdzała prawidłowość z poprzednich lat - KD podczas redagowania go przez Wielądek miewał zarówno doskonałe numery, jak i fatalne. Z dobrych rzeczy warto wymienić pogrubiony o 8 stron 16. numer, długi komiks Barksa w 18. wydaniu czy świąteczną opowieść Midthuna i gwiezdowojenny komiks w 25. numerze. Jednak w tym samym okresie wydano także ostatni komiks serii Inventors bez wydania wcześniejszych, choć akurat w tym wypadku historia jako tako broniła się jako samodzielna całość, o wiele gorzej było w przypadku komiksu z 21. wydania. Numer z 8 października zawierał dwa rozdziały serii Kaczory w Alpach, która choć jest specyficznie narysowana, to została ciepło przyjęta w Niemczech. Polski Egmont uczynił jednak historię kompletnie nieczytelną publikując tylko 3. i 4. rozdział cyklu. Komiksy wprost nawiązywały do wydarzeń z dwóch pierwszych rozdziałów, przez co czytelnik mógł być bardzo zdezorientowany, a lektura historii była męką.

Zmiana papieru

Koniec 2014 roku natomiast przyniósł wielkie zmiany odnośnie papieru na którym drukowane było pismo. Wcześniej KD drukowano na papierze kredowym, lepszej lub gorszej jakości. 24. numer z 2014 roku był sporym zaskoczeniem, ponieważ całe wydanie zostało wydrukowane na niebłyszczącym offsetowym papierze, przez co skąpana w czerni okładka pisma w druku wyglądała na szarą. Od kolejnego numeru pierwsze i ostatnie 8 stron drukowano na kredowym papierze, a środek na offsecie. To też doprowadziło do kolejnej zwiany, od 5. numeru z kolejnego rocznika zmieniono kompletnie układ pisma, komiksy zaczęły zajmować miejsce w środku, od 9. do 40. strony, a wszystkie strony redakcyjne pojawiały się na końcu, jak i początku numeru. Nadal jednak w piśmie publikowano dobre komiksy, z których warto wymienić długą klasyczną historię Murry'ego z 8. wydania czy krótkie historyjki Barksa, które zaczęły się seryjnie ukazywać się od września 2015 roku.

Kłopoty z dystrybucją

Wraz ze zmniejszającą się sprzedażą pisma, zmniejszał się też jego nakład. Choć KD do dziś ma nakład zbliżony do 40 tysięcy egzemplarzy, to wielu czytelników zauważyło, że jest on bardzo nierównomiernie rozprowadzony. Dopóki pismo ukazywało się w wielkich nakładach, to nie było problemów z jego dostępnością, nawet jeżeli gdzieś trafiały gigantyczne ilości magazynu, to w reszcie punktów nadal był dostępny. Przy zmniejszonym nakładzie okazało się, że pismo nadal trafia do wielu miejsc, głównie sklepów spożywczych, w dużej ilości, a w kioskach i salonikach prasowych jest często niedostępne. Często dochodzi do sytuacji, że zdarzają się miejsca gdzie, wydawany w mniejszym nakładzie, MikiMax jest dostępny, a KD nie.

Kolejna zmiana częstotliwości

Pod koniec 2015 roku sprzedaż zaczęła mocno falować i choć zdarzały się miesiące z dobrą sprzedażą, to bywały też znacznie gorzej sprzedające się wydania. Bez żadnej zapowiedzi, nawet bez zawiadomienia ZKDP czy wysłania informacji prasowej do mediów, wraz ze styczniem 2016 roku pismo stało się miesięcznikiem. Choć początkowe informacje wskazywały, że KD będzie nadal ukazywać się w środy, lecz co 4 tygodnie, to jednak tak się nie stało. Od stycznia 2016 roku KD ukazuje się co ok. miesiąc, w różne dni tygodnia, co na pewno nie sprzyja pozytywnie na sprzedaż pisma. Po zmianie cyklu wydawniczego znowu zanotowano lekki wzrost sprzedaży, lecz nie utrzymał się on na długo.

W 7. wydaniu natomiast nastąpiła wielka zmiana, choć widoczna głównie w stopce. Po 20 latach KD przestał być drukowany w Pile, w drukarni Quad/Winkowski, a drukiem pisma zaczął zajmować się Egmont Printing Services, które drukuje prawdopodobnie także komiksy Disneya z innych krajów. Początkowo nie dało się zauważyć zmiany jakości papieru, lecz po pewnym czasie pogorszyła się jego gramatura.

Nowa redaktor i jej błędy

W sierpniu 2016 po raz kolejny zmienił się redaktor KD, którą tym razem została nieznana bliżej Anetta Radziszewska. Jak to zwykle bywało, po pierwszych numerach nie dało się zauważyć żadnych negatywnych zmian. Publikowano kolejne rozdziały europejskiej serii o Młodych Skautach rozpoczętej w lipcowym numerze, ale można było zauważyć pewne negatywne sygnały. Zwykle w piśmie publikowano najnowsze historie, ledwie co wydane zagranicą, a po przyjściu nowej redaktor nie wydano żadnego komiksu pochodzącego później niż z lipca. Do pierwszego wydania z 2017 roku ciężko było jednak narzekać, tym bardziej, że wydano w nim długi świąteczny komiks Midthuna. Gorzej było w kolejnych numerach, w 5. wydaniu pojawiła się Zagadka Donalda wprost nawiązująca do komiksu wydanego prawie rok wcześniej.

Ten krakowski komiks

W 6. numerze z 2017 roku ogłoszono zmianę - nowy wygląd pisma. Miesiąc później okazało się, że zmiana była naprawdę niewielka i ograniczyła się jedynie do zmiany wyglądu spisu treści i zapowiedzi kolejnego wydania, jednak redakcja nie zawiodła czytelników tylko w tym momencie.

Wydany parę miesięcy później 10. numer wygląda jak najbardziej zwyczajnie. Normalna okładka, klocki Lego jako prezent, standardowy spis treści, komiksy także wyglądają tak jak w pozostałych wydaniach/ Bacznie jednak przyglądając się jednej z historyjek, komiksowi Stary smok mocno śpi Snejbjerga i Ferioliego, da się zauważyć pewne znajome budowle. W historii Sknerus oraz Hyzio, Dyzio i Zyzio przybywają do Krakowa by odnaleźć najlepsze obwarzanki. Jeszcze dekadę wcześniej tego typu komiks zostałby wykorzystany by maksymalnie wypromować pismo. Teraz, w momencie kiedy następuje marginalizacja KD, sprzedaż spada na łeb i na szyję, pojawia się tego typu historyjka, a informacja o krakowskim komiksie nie pojawia się nawet na okładce. Dzięki reakcji fanów, wzmianka o historii pojawiła się na paru portalach, jeden z nich przeprowadził także wywiad z Feriolim.

KO i skandynawskie połączenie

Nowe Kacze Opowieści pod koniec marca 2018 roku pojawiły się na ekranach polskich telewizorów, a praktycznie równocześnie w KD opublikowano pierwszą historyjka z uniwersum nowej produkcji. Jednak to nie była największa zmiana, która miała się pojawić w piśmie w ciągu najbliższych miesięcy.

Równo rok po wcześniejszej zmianie, 20 czerwca pojawił się nowy Kaczor Donald, który tym razem nie miał 48 stron, lecz 52 strony, a jego okładka była wydrukowana na twardszym papierze. Została znacząco zwiększona liczba stron komiksowych oraz wprowadzono zupełnie nowy wygląd log przedstawiających bohaterów historii. Jednak największą zmianą dotyczyła publikowanych komiksów, po 24 latach bardziej lub mniej samodzielnego wybierania przez redakcję wydawanych historyjek, KD stał się kopią co niektórych numerów skandynawskich tygodników. Ma to zarówno swoje plusy jak i minusy, ale dzięki tej sytuacji w listopadzie pojawiło się wydanie w pełni poświęcone urodzinom Mikiego, a w lutym tego roku wydano historię z Marią Curie-Skłodowską. Zniknęły natomiast zapowiedzi kolejnych numerów, których daty premier obecnie można odczytać tylko z okładek pisma.
Można jednak zapytać - co z tego, że magazyn jest wydawany na lepszym papierze, ma coraz to ładniejsze okładki, a liczba stron komiksowych znacząco skoczyła, skoro nadal KD nie wyróżnia się niczym na tle pozostałych kilkudziesięciu magazynów dziecięcych. Nadal jest to pismo przykryte grubą warstwą folii, której okładkę zasłania gadżet.

Problem z RUCH-em

Na drugą połowę 2018 roku przypadł też wielki kryzys sieci Ruch. Biorąc pod uwagę, że już wcześniej KD miało ogromne problemy z dystrybucją, to po problemach jednej z największej sieci punktów sprzedaży, nasiliły się one jeszcze mocniej. Nie odbiło się to dobrze na sprzedaży pisma, która zaczęła spadać do dramatycznych poziomów, numer z listopada sprzedał się w zaledwie w 8 509 egz. przy nakładzie wynoszącym ponad czterokrotność tej liczby. Sprzedaży pisma nie pomogła też całkowita dezorientacja odnośnie kolejnych wydań, informacje o dacie premiery kolejnego numeru znajdują się teraz tylko na okładce pisma, a, co pokazało wydanie z lutego tego roku, nie zawsze muszą być prawidłowe.

Tymczasem w KŚK

Choć z kioskowymi komiksami Disneya coraz gorzej, w 2017 roku Gigant stał się dwumiesięcznikiem, to po prawie 20 latach od założenia Klubu Świata Komiksu, wśród tytułów komiksowego imprintu Egmontu pojawiły się komiksy Disneya. Najpierw z 2017 roku Życie i czasy Sknerusa McKwacza (dwa razy dodrukowane) oraz Kawa Zombo Loisela. Natomiast w 2018 roku rozpoczęło wydawanie Kaczogrodu Carla Barksa, którego do końca tego roku pojawi się 6 tomów. Są to jednak komiksy dużo droższe i wydawane w zupełnie innych nakładach, każde z tych wydań charakteryzuje się twardą oprawą oraz wysokiej jakości papierem. Nie wiadomo jakie są dalsze plany Egmontu, być może wydawnictwo nie raz jeszcze pozytywnie zaskoczy czytelników kaczych i mysich historii.

Nowy stary redaktor vs rocznice

Wraz z wydanym w poprzednim miesiącu numerem zmienił się redaktor Kaczora Donalda, którym został redagujący od prawie dekady Giganty Artur Skura. Niestety z tego powodu, że od zmiany ukazały się zaledwie 2 numery, a obecnie redaktor nie ma zbytnio żadnego wpływu na skład pisma,  jedyną dostrzegalną zmianą jest wymienianie Macieja Nowaka-Kreyera jako tłumacza historyjek. Przed redaktorem jednak stoją dwie rocznice - 85. urodziny postaci oraz 1000. numer pisma. Czy zostaną one wspomniane w piśmie? Niestety patrząc na działania redakcji w poprzednich latach, trzeba będzie uznać każdą, choćby niewielką wzmiankę, za wielki sukces. 25. rocznica powstania pisma nie została w jakikolwiek sposób wspominania.

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć co przyniesie przyszłość. Tym bardziej martwią kolejne fatalne dane dotyczące sprzedaży pisma, które nie powinni dziwić, skoro coraz to ładniejsze okładki są zasłaniane przez wielgachne gadżety. Wiadomo jednak, że w sierpniu i w grudniu do sprzedaży trafią kolejne tomy kolekcji Barksa. Może także następne miesiące i lata przyniosą kolejne serie z komiksami Disneya.

Historia zatoczyła koło, 20 lat temu Tomasz Kołodziejczak założył Klub Świata Komiksu chcąc wydawać inne komiksy niż disnejowskie. Dziś w ofercie KŚK zaczynają pojawiać się tytuły z komiksami Disneya, a cała oferta komiksowego imprintu rozrosła się do niewiarygodnych wymiarów... jednak to już nie taka zupełnie inna historia.

A przygoda trwa!

W KOLEJNEJ CZĘŚCI:
- 1000. numer (raczej tak)
- koniec pisma (prawdopodobnie)
- nowa nadzieja (a może)
- usunięcie plastikowego gadżetu (bez szans)
 
Bibliografia:
1. Kaczor Donald, 2014-2019, ISSN 1231-451X
2. Wyniki kontroli, Związek Kontroli Dystrybucji Prasy [data dostępu 2019-04-23]
3. Ruch: problemy w kioskach, Wirtualne Media [data dostępu 2019-04-26]

Źródła ilustracji:
Disney Publishing Worldwide
Archiwum autora